اصطلاح هوش تجاری (BI) به گردآوری، تجزیه و تحلیل و ارائه داده ها و اطلاعات برای کمک به سازمان ها در تصمیم گیری آگاهانه تر گفته می شود. این تاریخچه طولانی دارد که به قرن ها قبل برمی گردد و ریشه در اشکال اولیه تجزیه و تحلیل داده ها و تکنیک های تصمیم گیری دارد.امروزه هوش تجاری (BI) به ابزاری ضروری برای سازمان ها در سراسر جهان تبدیل شده است و به آنها امکان می دهد تصمیمات آگاهانه بگیرند و مزیت رقابتی کسب کنند. این مقاله به بررسی روند تکامل هوش تجاری می پردازد و ریشه های آن را ردیابی می کند و پیشگامان اولیه ای را که پایه و اساس این حوزه دگرگون کننده را بنا نهادند معرفی می کند.
ظهور هوش تجاری:
اولین استفاده شناخته شده از اصطلاح “هوش تجاری” را می توان به ریچارد میلار دیونز، در کتاب او Cyclopædia of Commercial and Business Anecdotes، که در سال ۱۸۶۵ منتشر شد، نسبت داد. دیونز از این اصطلاح برای توصیف چگونگی سر هنری فرنس، یک بانکدار موفق، از اطلاعات بهره برداری کرد. با جمع آوری فعالانه و عمل به آن قبل از رقابت خود.
در اوایل دهه ۱۹۰۰، مشاغل برای رسیدگی و تجزیه و تحلیل مقادیر عظیم داده ها از ماشین حساب های مکانیکی و دستگاه های کارت پانچ استفاده می کردند. این امر به توسعه تکنیک های پیشرفته تر تجزیه و تحلیل داده ها مانند تجزیه و تحلیل آماری و پیش بینی منجر شد.
ظهور BI مدرن
اما مفهوم امروزی تر هوش تجاری را می توان در دهه های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ ردیابی کرد، زمانی که سازمان ها شروع به درک پتانسیل استفاده از داده ها برای هدایت تصمیم گیری کردند. در طول این دوره، رایانه ها در دسترس تر می شدند و شرکت ها شروع به بررسی راه های استفاده از داده ها برای اهداف استراتژیک کردند.
در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، تعدادی از فروشندگان BI مانند IBM، Siebel و JD Edwards ظهور کردند. این شرکت ها نرم افزار BI را توسعه دادند که دسترسی، سازماندهی و تجزیه و تحلیل داده ها را برای مشاغل آسان تر کرد.
در دهه ۱۹۹۰، BI برای مشاغل در تمام اندازه ها قابل دسترس تر شد. این امر تا حدودی به دلیل توسعه ابزارهای BI خودیاری بود که به کاربران اجازه می داد بدون نیاز به پشتیبانی IT، داده ها را تجزیه و تحلیل کنند.
پیشگامان اولیه هوش تجاری:
-
IBM:
یکی از اولین پیشگامان در زمینه هوش تجاری IBM بود. در دهه ۱۹۶۰، IBM سیستم کنترل اطلاعات (ICS) را توسعه داد که به سازمان ها اجازه مدیریت و تجزیه و تحلیل مقادیر زیادی از داده ها را می داد. این سیستم با ارائه ابزارهایی برای ذخیره سازی، بازیابی و گزارش گیری داده ها، زمینه را برای راه حل های BI آینده فراهم کرد.
-
هانس پیتر لوهن:
هانس پیتر لوهن، محقق IBM، اغلب به عنوان کسی که اصطلاح “هوش تجاری” را در سال ۱۹۵۸ ابداع کرده است، شناخته می شود. کار لوهن بر روی استخراج و تجزیه و تحلیل اطلاعات از حجم زیادی از داده ها متمرکز بود و بر اهمیت تبدیل داده ها به بینش های قابل اجرا تأکید داشت.
-
هاوارد درسنر:
هاوارد درسنر، تحلیلگر سابق گارتنر، نقش محوری در رایج کردن اصطلاح “هوش تجاری” در دهه ۱۹۸۰ ایفا کرد. تحقیقات و حمایت درسنر به تثب BI به عنوان یک رشته متمایز در دنیای تجارت کمک کرد و منجر به پذیرش گسترده آن شد.
-
اینمون و کیمبال:
رالف کیمبال و بیل اینمون چهره های شناخته شده ای در زمینه انبار داده ها هستند که جزء مهمی از هوش تجاری است. رویکرد اینمون بر اهمیت یک مخزن داده متمرکز، معروف به انبار داده، تأکید داشت، در حالی که رویکرد کیمبال بر مدل سازی ابعادی و ایجاد دیتامارت متمرکز بود. مشارکت های آنها پایه و اساس معماری های BI مدرن را بنا نهاد.
-
مایکل همر:
مایکل همر، کارشناس مدیریت، مفهوم “مهندسی مجدد فرآیند کسب و کار” (BPR) را در دهه ۱۹۹۰ معرفی کرد. BPR بر استفاده از بینش های مبتنی بر داده برای بازطراحی و بهینه سازی فرآیندهای کسب و کار، همسو با اهداف هوش تجاری تأکید داشت.
تکامل هوش تجاری:
در طول سال ها، هوش تجاری به طور قابل توجهی تکامل یافته است. پیشرفت هایی در فناوری، مانند ظهور پایگاه های داده رابطه ای، ابزارهای تجسم داده و رایانش ابری، نحوه جمع آوری، تجزیه و تفسیر داده ها توسط سازمان ها را متحول کرده است.
امروزه، هوش تجاری طیف وسیعی از تکنیک ها و فناوری ها را در بر می گیرد، از جمله استخراج داده ها، تجزیه و تحلیل پیش بینی، یادگیری ماشین و هوش مصنوعی. این پیشرفت ها به سازمان ها امکان داده است تا بینش های عمیق تری کسب کنند، الگوها را شناسایی کنند و تصمیمات مبتنی بر داده را با دقت و سرعت بیشتری بگیرند.
نتیجه:
تاریخچه هوش تجاری گواهی بر قدرت دگرگون کننده تصمیم گیری مبتنی بر داده است. از پیشگامان اولیه آن مانند IBM، هانس پیتر لوهن، هاوارد درسنر، اینمون و کیمبال، تا دوران مدرن تجزیه و تحلیل پیشرفته، هوش تجاری مسیر درازی را پیموده است. همانطور که سازمان ها همچنان به اتخاذ استراتژی های مبتنی بر داده ادامه می دهند، آینده هوش تجاری پتانسیل زیادی برای پیشبرد نوآوری و موفقیت در دنیای تجارت دارد.
برای آشنایی با جدید ترین نرم افزارهای هوش تجاری مطلب زیر را بخوانید
تکنولوژی عمومی مدیریت و رهبری
